Đỉnh cao rê bóng của Messi vào khoảng thời gian nào ?

Cậu thiếu niên có mái tóc lòa xòa cúi gầm mặt xuống đất và dẫn bóng qua gần hết đội hình Getafe để ghi bàn ở năm 2006 không giống với hình ảnh một số 9 ảo tóc tai gọn gàng băng vào vòng cấm đúng thời điểm để đánh đầu tung lưới Manchester United trong trận chung kết Champions League năm 2009 để rồi sau đó nhận Quả bóng Vàng đầu tiên. Càng không giống với hình ảnh một cầu thủ kiến tạo lùi sâu với đầy hình xăm và bộ râu quai nón đã tung hoành vài mùa giải gần đây và nâng cao kỷ lục với Quả bóng Vàng lần thứ 6 trong sự nghiệp ở tháng 12 năm ngoái.

Những cầu thủ đã đạt đến đỉnh cao – ví dụ như anh chàng người Bồ Đào Nha – có xu hướng làm việc cực kỳ chăm chỉ đến từng chi tiết nhỏ để chắt chiu những thành tích nhỏ nhoi cuối cùng từ tài năng của mình. Những người khác xuất hiện với hình ảnh hoàn hảo hơn – như người tiền nhiệm chiếc áo số 10 của Messi ở Argentina – không thực sự cảm thấy cần phải thay đổi quá nhiều và chơi cùng một vị trí xuyên suốt sự nghiệp.

Sự phát triển của Messi thì khác. Không phải anh lười biếng, hay không nghĩ đến cách sử dụng tài năng của mình một cách tốt nhất. Anh đã thích nghi với các hoàn cảnh và yêu cầu khác nhau qua từng mùa giải, liên tục đổi mới vai trò của bản thân trong đội bóng. Qua nhiều lần thay đổi huấn luyện viên và đồng đội, Messi vẫn sừng sững ở đó, chỉ là không còn như xưa.

Mục đích tối thượng xuyên suốt sự phát triển của Messi dường như không phải là để trở thành người giỏi nhất, mà là mang lại cho đội bóng của mình cơ hội lớn nhất để giành chiến thắng trong mỗi trận đấu và mọi danh hiệu. Sự so sánh với Cristiano Ronaldo và Diego Maradona chắc chắn đã thúc đẩy anh tiến bộ nhưng cái cách anh chơi xuất sắc ở từng khía cạnh khác nhau của bóng đá đã được hình thành bởi nhu cầu của đội bóng trong từng thời điểm cụ thể.

Sử dụng dữ liệu từ mùa giải Messi ra mắt cho đến cuối 2018-19 của StatsBomb và bộ dữ liệu Lionel Messi Data Biography của chính StatsBomb, The Athletic đã chọn ra 10 yếu tố mà Messi đã thể hiện xuất sắc qua các thời điểm khác nhau trong sự nghiệp, để thấy rằng khả năng thông thạo bóng đá của anh ấy rộng đến nhường nào. Việc tất cả những khả năng này cùng tồn tại bên trong một thân hình nhỏ bé khiến anh càng trở nên kinh dị hơn với tư cách là một cầu thủ và một con người. Nhưng đó chính là điều làm nên Messi.

“Messi làm tốt mọi thứ,” Xavi, đồng đội lâu năm với Messi ở Barca nói với La Nacion vào năm 2018. “Nếu anh ấy quyết định rê bóng qua bạn, anh ấy sẽ rê bóng qua bạn. Nếu anh ấy muốn chuyền, anh ấy sẽ là chân kiến tạo tốt nhất thế giới. Nếu anh ấy đá phạt, anh ấy sẽ ghim chúng vào góc chữ A. Nếu anh ta muốn lấy bóng khỏi bạn, anh ta sẽ làm được. Nếu bạn đặt anh ấy ở vị trí trung vệ… à, thì anh ấy cũng sẽ là trung vệ xuất sắc nhất thế giới.”

Tất cả chúng ta đều đã xem các video trên YouTube về những năm tháng đầu tiên của Messi ở Argentina. Khi đó, anh thường là cầu thủ nhỏ nhất trên sân, giành được bóng ở nửa sâu sân nhà, tăng tốc lướt qua các pha truy cản của đối thủ, mặc kệ đồng đội và ghi những bàn thắng solo xuất sắc.

Cách chơi tấn công đó rất đặc trưng ở quê hương anh ấy. Jorge Valdano từng giải thích: “Một nhân tố được đánh giá cao trong bóng đá Argentina đó là việc biết cách rê bóng quan trọng hơn là biết cách chuyền bóng”.

Sau khi đến Barcelona, Messi được các huấn luyện viên ở đội trẻ khuyến khích chơi bật tường một hoặc hai chạm, nhưng cha của anh, ông Jorge, luôn khuyến khích cậu con trai của mình chơi theo cách mà ông biết, lối chơi cũ của người Argentina.

“Anh ấy thật đáng kinh ngạc, anh ấy nhận bóng và bắt đầu rê bóng qua tất cả mọi người,” người đồng đội ở đội trẻ ở Barcelona Victor Vazquez nhớ lại.“Đó là cách anh ấy sử dụng mỗi buổi tập, rê bóng qua tất cả mọi người và ghi bàn, không quan trọng đối thủ là ai. Trước đây chúng tôi chưa từng thấy bất cứ điều gì như vậy vì chúng tôi thiên về chuyền bóng, nhưng anh ấy chỉ nhận bóng rồi tiến lên.”

Kỹ năng toàn diện của Messi được phát triển khi chơi qua các cấp bậc đội trẻ nhưng anh ấy vẫn là một cầu thủ chuyên rê bóng vào thời điểm được góp mặt lần đầu tiên trong đội hình xuất phát của Barcelona vào năm 2003. Anh ấy có thể rê bóng theo hai cách khác nhau – sử dụng tốc độ của mình hoặc ngoạn mục hơn là đánh lừa đối thủ và đánh bại họ bằng kỹ năng.

“Tôi cố gắng đánh lừa hậu vệ và tìm khoảng trống để thoát khỏi anh ta,” Messi từng giải thích. “Làm một hậu vệ mất cân bằng là nhử anh ta di chuyển theo bạn, sau đó làm động tác giả một bên và di chuyển theo hướng ngược lại. Khi anh ấy mất thăng bằng, đó là lúc để thoát đi.”

Nếu có một thống kê tổng hợp khả năng rê bóng của Messi, thì đó chính là việc trong 452 trận được phân tích ở khuôn khổ bài này, Messi đã có ít nhất một lần rê bóng ở 444 trận trong số đó.

Khả năng vượt qua hậu vệ trong những tình huống một đối một luôn chiếm một phần quan trọng trong lối chơi của Messi. Rê bóng có vẻ như là một kỹ năng bị giảm sút trong những mùa giải gần đây của Messi, nhưng anh ấy đang đi xuống từ trạng thái của một vị thần. Giờ đây, anh ấy chỉ đơn thuần là một trong những cầu thủ rê bóng giỏi nhất hành tinh, trái ngược với việc vượt xa họ như trước kia.

Để so sánh, con số thấp nhất trong sự nghiệp của Messi nằm ở mùa 2017-2018 (Messi chỉ chơi 92 phút trong mùa giải 2004-05, vì vậy chúng ta có thể yên tâm bỏ qua mùa giải đó) khi anh chỉ có 7,3 lần rê bóng mỗi 90 phút. Trong 5 giải đấu hàng đầu châu Âu, con số đó chỉ đứng sau Felipe Anderson lúc còn ở Lazio, và Neymar ở PSG, theo như dữ liệu của StatsBomb trên FBRef. Nói một cách nhẹ nhàng thì con số thấp nhất trong sự nghiệp cũng đã khiến anh ấy đứng thứ 3 ở châu Âu một cách phi thường.

Khả năng rê bóng của Messi nổi bật nhất ở mùa giải đã diễn ra cách đây 10 năm, mùa 2007-08, nhưng đó là điểm nhấn duy nhất trong một mùa giải nghèo nàn của cả các cầu thủ lẫn câu lạc bộ. Barcelona về thứ 3 ở LaLiga, vị trí thấp nhất của họ trong 5 năm, và huấn luyện viên Frank Rijkaard rời đi vào cuối mùa để nhường chỗ cho một Pep Guardiola chưa được thử nghiệm.

Bản thân Messi chỉ ghi được 6 bàn thắng không phải phạt đền trong 28 trận tại LaLiga, con số thấp nhất trong sự nghiệp. Đó có thể không phải là một mùa giải với nhiều thành quả nhưng trung bình 11,8 lần rê bóng trên 90 phút quả là một con số đáng kinh ngạc và đáng để đào sâu hơn.

Trong số đó, 8,6 lần rê bóng thành công mỗi 90 phút tương đương với việc Messi sẽ đánh bại hậu vệ 73% số lần đối mặt. Mặc dù đó không phải là một con số cao trong sự nghiệp khi tỷ lệ 76% trong mùa giải 2005-06 mới là con số tốt nhất của anh ấy nếu xét về hiệu suất thuần túy – thì đây vẫn là mức cao thứ 3 trong sự nghiệp của Messi.

Số lần rê bóng và hiệu quả của nó là một chuyện, nhưng điều làm sáng tỏ hơn sự tiến hóa của Messi là những vị trí rê bóng này đã thay đổi như thế nào theo thời gian.

Từ góc nhìn này, 2007-08 là mùa giải Messi chơi như một cầu thủ chạy cánh thuần túy nhất, còn những mùa sau đó chứng kiến anh ấy di chuyển ngày càng gần đến vòng 16m50 của đối phương.

Rê bóng nhiều là rất tốt nhưng bất kỳ ai theo dõi những cầu thủ như Allan Saint-Maximin hoặc Adama Traore sẽ thấy rằng những gì xảy ra sau tình huống rê bóng mới quan trọng. Một cầu thủ đánh bại hậu vệ rồi tạt bóng thẳng ra ngoài sẽ chẳng có ích lợi gì.

Rất may, Messi có khả năng định đoạt, một thứ kỹ năng vượt xa những đường căng ngang chính xác.

Xét trên khía cạnh đầu ra sau một tình huống rê bóng, những mùa giải tốt nhất của anh ấy là 2011-12 và 2012-13, khi mà anh ấy ghi lần lượt 50 và 46 bàn tại LaLiga. Trong hai mùa giải này, có 21 bàn thắng và 5 kiến tạo được tạo ra sau khi rê bóng.

Và theo một cách rất Messi, hình mẫu duy nhất trong những bàn thắng này là tốc độ từ lúc anh ấy có bóng cho tới lúc ghi bàn. Bất kể là đối phương đang chuyển trạng thái hay đang đổ bê tông ở khu vực cấm địa, khoảng thời gian Messi hoàn thành công việc của mình chỉ tính bằng giây.

Ở các mùa giải 2011-12 và 2012-13, trong số các bàn thắng ghi được sau khi rê bóng, không bàn nào trong số đó chứng kiến cầu thủ người Argentina đi bóng quá 8 giây. Tốc độ di chuyển và suy nghĩ của Messi đã giúp anh ấy ghi bàn ở nhiều vị trí khác nhau trên sân./